Fındığı kokarcadan sonra şirketlere de yem etmeyelim!

İklim krizi mevsimlerin akışını etkiledi. Tüm canlılarla beraber daha önce alışık olmadığımız mevsim dışı olaylarla karşılaşıyoruz. Tarımsal ürünlerde daha önce karşılaşmadığımız problemlerle karşılaşıyor ve onlarla uğraşmak zorunda kalıyoruz. Daha zor üretiyor, daha çok masraf yapıyor ama ürünlerimizi değerinde satamıyoruz. Siyasi iktidarın uyguladığı tarım ve fiyat politikaları üreticileri her geçen gün daha zor koşullar içinde bırakıyor.  Son olarak, çayda yaşananlar bunun en iyi örneği: Çaykur depolarının dolu olduğunu gerekçe göstererek zaman zaman yaş çay alımını durdurmakta, dönüm başı üretilen çayın yarısı kadar yaş çay alım kotası koyarak, üreticileri  daha düşük fiyattan alım yapan şirketlere yönlendirerek çay üretiminin şirketlerin denetimine geçmesinin önünü açmaktadır. Üstelik, Çaykur’un “alım fiyatı” olarak açıkladığı fiyat bir çok bölgede kg maliyet fiyatının bile altındadır. Devlet tarafından verileceği söylenen kg basına 2 TL lik destek de bir yıl sonra üreticilere verilecektir.

Fındık ve sofralık üzüm hasatının  başladığı bu günlerde, fındık ve üzüm üreticileri iklim krizinden ve ekolojik denge bozulmalarından en fazla zararı görmektedir. İktidar tarafından bu gerçek görmezden gelinmektedir.  Geçen yıl siyasi iktidar ve şirketler fındık bahçelerinde görülen rekolteyi ve kaliteyi düşüren kahverengi kokarca böceğini görmezden gelerek rekolteyi yüksek göstermiş fındık alım fiyatını Giresun kalite fındık için 84 TL/kg , levant kalite için 82,5 TL/kg olarak açıklamıştı. ÇİFTÇİ-SEN olarak yaptığımız maliyet hesabı ve referans fiyatı açıklamamızda fındığın kg fiyatının 120 TL olması gerektiğini belirtmiştik.

Bankalara vb. borcu olan üreticiler ister istemez fındığını TMO’ya, tüccara, Ferroro’ya düşük fiyattan satmak zorunda kalmıştı. Aradan 2-3 ay geçmeden fındık fiyatları yükselerek ÇİFTÇİ-SEN’in açıkladığı referans fiyatı seviyesine çıktı. Kazanan TMO, Tüccarlar ve Ferroro oldu. Siyasi iktidar çiftçiler lehine piyasayı düzenlemesi gereken TMO’yu, tam tersi tüccarlar ve şirketler lehine piyasayı düzenleme görevini yapan bir kuruma dönüştürmüştür.

Bu hasat döneminde de fındık üreticileri benzeri problemlerle karşı karşıyadır. Açıklanan rekolte tahminleri olabildiğince yüksektir. Hesaplamalarda gerek külleme hastalığından gerekse de son yıllarda ortaya çıkan “Kahverengi Kokarca” zararlısından kaynaklı verim ve kalite kaybı hesaba katılmamaktadır. Siyasi iktidar fındık üreticileri lehine piyasayı düzenlemek istiyorsa rekolte ve fiyat açıklamasında bulunurken uyguladığı ekonomi politikaları sonucu elektriğinden, mazotuna gübresine ve tarım kimyasallarından tarımsal alet ve de motorlarına bütün tarımsal  girdilerin sürekli arttığını da hesaplayarak hareket etmelidir.

ÇİFTÇİ-SEN olarak yaptığımız araştırma ve hesaplamalarımıza göre iklim koşulları , kahverengi kokarca ve külleme hastalığının verim kaybına etkilerini dikkate alarak ortalama maliyet 124,5 KG/TL dir. Fındık maliyet fiyatı üzerine %25 kar payı ve en az %25 refah payı  (ekonomik göstergelerde alım gücünün daha da azalmış olmasına ve enflasyonun daha yüksek olmuş olmasına rağmen) eklenmesi gerekir. Bu hesaplamaya göre fındık alım/satım referans kilogram fiyatı en az 195 TL olmalıdır.

ÇİFTÇİ-SEN Olarak Diyoruz ki;

- Siyasi iktidar BM Genel Kurulu’nda kabul edilen kısaca “Köylü Hakları Deklarasyonu” denilen “Köylüler ve Kırsal Alanda Çalışan Diğer Kişilerin Hakları Deklarasyonu”nun içeriğine uygun davranmalıdır. Bu “Deklarasyon” Devletlere aşağıdaki hükümlülükleri de yüklemiştir: “Devletler yerel, ulusal ve bölgesel pazarlarda ürünlerimizi satabilmek için gerekli olan imalat, kurutma, depolama ve taşımacılık araçlarına ulaşma imkanı sağlamalıdır. Yerel, ulusal ve bölgesel pazarlara tam ve adil erişim ve katılımımızı sağlamalı; bu pazarları güçlendirmek ve desteklemek için uygun önlemleri almalıdır”, “ Hiçbir ayrımcılığa maruz bırakmadan eşit işe eşit ve adil ücreti garanti altına alacak önlemler geliştirmelidir” demektedir.

- Siyasi iktidar 4572 sayılı kooperatif yasasının antidemokratik ve şirketler lehine olan hükümlerini kaldırarak, bütün süreçlerinde katılımcılığı esas alan, üyelerinin söz ve karar sahibi olabileceği  demokratik bir kooperatifçilik yasası çıkartarak FİSKOBİRLİK’i (ve diğer kooperatifleri) üreticilerin üretimden pazarlamaya kadar olan bütün süreçlerini denetlediği bir yapıya  acilen kavuşturulmasını sağlamalıdır.

- Siyasi iktidar, Ferrero’ya sağladığı hibe, vergi muafiyeti vb. teşviklerden vazgeçmelidir. Teşvikleri fındık üreticilerine FİSKOBİRLİK’e vererek ürünlerin işlenerek tüketiciye ulaşmasını sağlamalıdır. Böylelikle tüketici daha ucuz ürün tüketirken, üreticilerin daha fazla kazanmasını yolu açılmalıdır.  

- Lisanslı Depoculuk şirketlere kazandırmaya yönelik değil, kamu eliyle fındık üreticilerinin yararına olacak şekilde yapılandırılmalıdır.

- Tarım Sigortaları Yasası şirketlerin kazancını artırmak için değil, fındık üreticilerine zor günlerinde yardımcı olmak amacıyla düzenlenmelidir.

- Fındık üreticileri sosyal güvenceye eksiksiz kavuşturulmalıdır.

- Mevsimlik tarım işçileri düşük ücretli ve sosyal güvencesiz çalışmaya devam etmektedirler. Kamu mevsimlik tarım işçilerinin ulaşım, barınma vb. koşullarının iyileştirmesi için gerekli sorumluluklarını yerine getirmelidir.

-Kamu mevsimlik tarım işçilerinin çocuklarının göç ettikleri bölgelerde eğitimleri için olanak yaratmalı,  çocuk emeğinin tarımda kullanılmamasını sağlamalıdır.

Gıda Egemenliği Hemen Şimdi!

Köylü Hakları Hemen Şimdi!

ÇİFTÇİLER SENDİKASI (ÇİFTÇİ-SEN)

Ali Bülent ERDEM / Genel Başkan         Bahri ÖNER  /Genel Sekreter

                         2024 YILI FINDIK MALİYET ÇİZELGESİ

Adres: Cumhuriyet Cad. No:26 Cumhuriyet İşhanı Da: 306, Konak - İZMİR